DEVAM: 17- İSTİNCA
BABI
61 - (266) حدثنا
عبدالله بن
مسلمة بن
قعنب. حدثنا
سليمان (يعني
ابن بلال) عن
يحيى بن سعيد،
عن محمد بن يحيى،
عن عمه واسع
بن حبان؛ قال:
"كنت
أصلي في
المسجد.
وعبدالله بن
عمر مسند ظهره
إلى القبلة.
فلما قضيت
صلاتي انصرفت
إليه من شقي.
فقال عبدالله:
يقول ناس: إذا
قعدت للحاجة
تكون لك، فلا
تقعد مستقبل
القبلة ولا
بيت المقدس.
قال عبدالله:
ولقد رقيت على
ظهر بيت.,
فرأيت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قاعدا
على لبنتين
مستقبلا بيت
المقدس، لحاجته.
[:-610-:] Bize Abdullah b. Mesleme b. Ka'neb rivayet etti. (Dediki):
Bize Süleyman yani İbni Bilal Yahya b. Said'den, o da Muhammed b. Yahya'dan, o
da amcası Vasi' b. Habban'dan naklen rivayet etti. Vasi' şöyle demiş:
Mescitte namaz
kılıyordum. Abdullah b. Ömer de sırtını kıbleye doğru dayamıştı. Namazımı
bitirdikten sonra yan tarafından ona doğru döndüm. Abdullah dedi ki: Bazı
kimseler ihtiyacını gidermek için oturacak olursan yüzünü kıbleye ve
Beytu'l-Makdis' e dönerek oturma, derler. Abdullah (devamla) dedi ki: Halbuki
yemin ederim ki bir evin damına çıkmıştım. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'i ihtiyacını görmek için yüzü Beytu'l-Makdis'e dönük olarak iki kerpiç
üzerinde oturmuş gördüm.
Diğer tahric: Buhari,
145 -uzunca-, 148, 149, 3102; Ebu Davud, 12; Tirmizi, 11; Nesai, 23; İbn Mace,
322 -uzunca-; Tuhfetu'l-Eşraf, 8552
NEVEVİ ŞERHİ: "Bir evin damına çıkmıştım ... " Abdullah b.
Ömer'in onu görmesi bir rastlantı olmuştur. Ayrıca bunu kasti yapmış değildir.
Kerpiç {lebinelin ne olduğu bilinmektedir. Lam harfi fethalı, be harfi kesreli
okunur. Be harfi sakin olmakla birlikte, lam hem fethalı, hem kesreli de
okunabilir. Bu vezinde olan her kelimenin durumu budur. Yani birinci harfi
fethalı, ikinci harfi kesreli ise bu üç şekilde okunması caizdir.
"Ketif" kelimesi gibi. Şayet ikinci ya da üçüncü harfi boğaz
harflerinden birisi olursa dördüncü bir şekil de caiz olur. O da birinci ve
ikinci harfleri kesreli söylemektir. (Uyluk anlamındaki) "fehiz"
kelimesinin "fihiz" olarak da söylenmesi gibi.
"Beytu'l-Makdis"
ile ilgili söyleyiş açıklamaları ve türediği kök İsra ile ilgili babın baş
taraflarında geçmişti. (3/158) Allah en iyi bilendir.
62 - (266) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا محمد بن
بشر العبدي.
حدثنا
عبيدالله بن
عمر عن محمد
بن يحيى بن حبان،
عن عمه واسع
بن حبان، عن
ابن عمر؛ قال: رقيت
على بيت أختي
حفصة، فرأيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قاعدا
لحاجته،
مستقبل الشام،
مستدبر
القبلة.
[:-611-:] Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe rivayet etti. (Dediki) Bize
Muhammed b. Bişr el-Abdî rivayet etti. (Dediki) Bize Ubeydullah b. Ömer,
Muhammed b. Yahya b. Habban'dan, o da amcası Vasi' b. Habban'dan o da İbnî
Ömerden naklen rivayet etti. İbni Ömer şöyle demiş:
«Kız
kardeşim Hafsa'nın evinin üstüne çıktım, ve ResuluIIah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem)'in Şam'ı önüne, kıbleyi de arkasına alarak kaza-i hacete oturduğunu
gördüm.
DAVUDOĞLU AÇIKLAMA: ibni Ömer(R.A.)'ın
Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)i kaza-i hacet ederken görmesi tesadüfi
olmuştur. Maamafih onun kaza-i hacet için ne şekilde oturduğunu görmek için
kasten evin üzerine çıkmış olmasıda muhtemeldir. Maksad onun yüzünü görmekle
hasıl olmuştur.
Görülüyorki;
hadisin bazı rivayetlerinde kaza-i.hacet için kıbleyi önüne veya arkasına almak
nehyedilmiş bazılarında ise; bizzat Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) in
Beyt-i Makdise doğru dönerek kaza-i hacet ettiği ispat edilmektedir. Medinede
Beyt-i Makdise doğru dönen bir kimse tabiî olarak kabeyi arkasına almış olur.
Bu itibarla İbni Ömer rivayeti Kabeye arka dönerek abdest bozmanın caiz
olduğuna delalet ediyor. Hadis buna kail olanların delillerindendir.